درباره اعتیاد بیشتر بدانیم

اصولا اعتیاد یک بیماری رفتاری ، پیشرونده وعود کننده است . بدنبال مصرف مواد سیستم پاداش مغز به شکل ناگهانی وبه میزان زیاد تحریک می شود ومنجر به ایجاد سرخوشی و لذت می گردد و همین باعث تکرار مصرف میشود وبدنبال آن تغییراتی در

سیستمهای مختلف مغزی بویژه سیستم پاداش واسترس می افتد ودرنهایت منجر به اعتیاد میگردد.بطوریکه دراین حالت مصرف مواد به اولویت اول فرد تبدیل می شود. وقتی صحبت از اعتیاد می شود اولین چیزی که به ذهن می رسد اعتیاد به مواد

است ؛ با اینحال بهتر است بدانیم که اعتیاد به مواد تنها یک شکل ازآن است واعتیاد جنسی ویا اعتیاد به اینترنت ویا قمارو..... نیز سایر اشکال اعتیاد است.

وقتی به چیزی یا رفتاری عادت می کنیم کنترل آن در اختیار ماست به عبارت دیگر در این حالت هر وقت بخواهیم می توانیم دیگر آن چیز یا رفتار را کنار بگذاریم. اما دراعتیاد کنترل مصرف دراختیار ما نیست ودرحقیقت اجبار به مصرف یا انجام رفتار درما شکل می گیرد و سختی کار درهمین جاست.

با توجه به آنچه درتعریف اعتیاد آورده شد اراده نقش کمرنگی دردرمان پیدا می کند و پذیرش و انگیزه نقش مهمی می یابند . اساسا پذیرش پیش نیاز ایجاد انگیزه است .اینکه فرد وابسته بپذیرد مشکلی وجود دارد ؛ اولین گام درایجاد انگیزه است. پس از پذیرش مشکل ، برای آنکه انگیزه کافی برای درمان ایجاد شود ؛ باید اولا دلائلی وجود داشته با شد که حل این مشکل را برای فرد وابسته ضروری کند وثانیا امید به توانائی انجام آن درفرد وجود داشته باشد.

سوال این است آیا فرد وابسته براحتی می پذیرد وابستگی دارد ؟

برای پاسخ به این سوال بهتر است کمی در مورد مراحل تغییر صحبت کنیم ؛ معمولا اولین واکنش به تغییر، انکار وجود مشکل است . زیرا نپذیرفتن مشکل آسانترین وبه ظاهر کم هزینه ترین راه برخورد با آن بوده ونیازی به صرف انرژی ندارد؛مخصوصا اگر خود را عاجز از حل آن بدانبم. پس از مرحله انکار فرد وارد مرحله ای می شود که به آن مرحله پیش تصمیم گیری اطلاق میشود . دراین مرحله فرد مصرف را می پذیرد اما اعتقاد دارد دیگران آنرا بزرگ کرده اند و مسئله آنقدرها هم پر اهمیت نیست که دیگران می گویند . دراین مرحله فرد تمایلی به تغییر رفتار نداردواساسا نسبت به مشکلش آگاهی ندارد ویا آگاهی کمی دارد. درمرحله بعد یعنی مرحله تصمیم گیری فرد نسبت به مشکلش آگاهی دارد ودائما به فکر تغییر است اما درعمل کاری برای درمان انجام نمی دهد ، دراین مرحله فرد دچارتردید درتصمیم گیری برای تغییر است . وقتی با بیمار صحبت می کنیم که درمان شود می گه باشه بگذارخانه را نقاشی کنیم ، امتحانم تمام شود و....... پس از آن مرحله آمادگی را داریم که مشخصه آن تصمیم به درمان است دراین مرحله فرد پس از سبک و سنگین کردن مزایا ومعایب ادامه مصرف ، کاسه ترازو به سمت کنار گذاشتن ، میل می کند .البته هنوز تردید به طور کامل از بین نرفته اما آنقدر قوی نیست که نتوان بر آن غلبه کرد.اگر بیمار به درستی هدایت شود ،وارد مرحله بعدی یعنی اقدام به درمان میشود دراین مرحله فرد به درمانگر(درمراحل دیگر نیز به قصد مشاوره نه درمان ممکن است به درمانگر مراجعه کند اما وقتی وارد این مرحله از تغییر می شود به قصد شروع درمان وکنار گذاشتن ماده وارد درمان می شود.) مراجعه می کند وبه دیگران واحتمالا اعضای خانواده نیز اطلاع می دهد.این مرحله 3تا6ماه طول می کشد. مسلما مرحله اقدام به درمان آخرین مرحله نیست ومرحله بعدی ادامه درمان وماندگاری در درمان است .وچند سال طول می کشد که زندگی بدون مواد وشرایط جدید در فرد پایدارشود. البته ممکن است که فرد دوباره عود کند ودوبارهچرخه تکرار شود.